«Պատերազմը և քաղաքականությունը»
Թեմա՝
1. «Ղարաբաղյան շարժումը և ԼՂՀ-ի հռչակումը»։
•Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին․
★Ինչու՞ Խորհրդային Ադրբեջանը 1988 թ․-ին որդեգրեց Սումգայիթում, Կիրովաբադում, Շամխորում և Բաքվում հայերի նկատմամբ բռնություններ և կոտորածներ կազմակերպելու քաղաքականությունը։ Ինչի՞ էր ձգտում դրանով Ադրբեջանը։
Արցախը անկախանալու ցանկություն էր հայտնել, և Ադրբեջանը այդ կերպ փորձում էր սանձել հայերին, բայց եղավ հակառակը։
★Խորհրդային Ադրբեջանի տարածքում հայերի նկատմամբ կատարվող հանցագործությունների նկատմամբ, ինչու՞ էին լուռ ԽՍՀՄ կենտրոնական իշխանությունները։
Քանի որ ԽՍՀՄ-ն Ադրբեջանից ավելի շատ օգուտ ուներ:
★Ինչու՞ Ղարաբաղի հայությունը գնաց զինվորագրվելու և զինված պայքարի քաղաքականությանը։ Չկա՞ր այլ ելք։
Չկար այլ ելք, քանի որ արդեն փորձել էին այլ ելքերը:
★Ռազմա-քաղաքական ինչպիսի՞ նշանակություն ուներ Շուշիի ազատագրումը։
Շուշին բարձրադիր է, այդ իսկ պատճառով ով տիրում էր Շուշիին տիրում էր նաև ողջ Արցախին, քանի որ Շուշիից հնարավոր էր գնդակոծել Ստեփանակերտը։
★Ռազմա-քաղաքական ինչպիսի՞ նշանակություն ուներ Լաչինի միջանցքի ազատագրումը։
Միջանցքը Հայաստանը Արցախին կապող ուղին էր և նրա ազատագրումը հնարավորություն կտար Հայաստանից զորքերի մուտքը դեպի Արցախ:
★Ի՞նչն է Արցախի համար «Անվտանգության գոտին»։
«Արտալղիմյան հողեր» կամ «անվտանգության գոտի» ասելով նկատի ունենք Լեռնային Ղարաբաղի այն շրջանները, որոնք 1921 թ. հուլիսի 5-ի դեկրետով անցել են Ադրբեջանական ԽՍՀ-ին, սակայն վերջինիս կողմից չեն ներառվել 1923 թ. ստեղծված Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի մեջ: Դրանք են՝ Քելբաջարի, Լաչինի, Կուբաթլու Զենգելանի, Ջաբրայիլի շրջանների և Ֆիզուլու ու Աղդամի շրջանների արևմտյան հատվածները, որոնք հայերս հաճախ անվանում ենք «ազատագրված տարածքներ»՝ ի պատասխան հակառակորդի կողմից շրջանառվող «օկուպացված տարածքների»:
★Ինչու՞ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Ղարաբաղի հարցը ձեռք բերեց այլ իրավա-քաղաքական բնույթ։
ԽՍՀՄ-ի փլուզումով, Ադրբեջանի ու Հայաստանի անկախացումով հակամարտությունն ազգային-ազատագրական շարժման հատկանիշների հետ միասին միջազգային հանրության ընկալումով ձեռք բերեց նոր՝ միջպետական հակամարտության հատկանիշ։ Հետևաբար Ղարաբաղի հարցը ձեռք բերեց այլ իրավա-քաղաքական բնույթ:
★Ինչո՞վ են տարբերվում «զինադադարը» և «հաշտությունը»։
Զինադադարը, պատերազմի ժամանակ կողմերի փոխադարձ համաձայնությամբ ռազմական գործողությունների ժամանակավոր դադարեցումն է:
Համաձայնությունը, պատերազմող կողմերի միջև՝ ռազմական գործողությունների դադարեցման և խաղաղ վիճակի անցնելն է:
★Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցին․ Հիմնվելով միջազգային իրավունքի սկզբունքների վրա, փորձե՛ք լուծել Արցախյան խնդիրը, չառաջնորդվելով ազգային տրամադրություններով։ Օգտվե՛ք հայկական և ադրբեջանական դիրքորոշումներից։